W Hiszpanii wiosna pachnie kwitnącymi pomarańczami, niesie obietnicę dłuższych dni… i lekkie napięcie w powietrzu, bo to właśnie wtedy rusza Operación Renta, czyli czas składania deklaracji podatkowej w Hiszpanii. W teorii wszystko jest proste – nowy rok, nowy formularz, nowe nadzieje. Tylko że… ja wciąż czekam na zwrot podatku za 2023.
Czy ktoś widział mój zwrot podatku z 2023? Tak. Nadal go nie ma. W grudniu ubiegłego roku grzecznie przesłałam wszystko, o co mnie poprosili. W świątecznym nastroju, z kubkiem gorącej czekolady (bo czajnika przecież w hiszpańskich mieszkaniach brak), załączyłam każdy możliwy dokument. I od tej pory – absolutne radio silencio. Status „w trakcie przetwarzania” trwał dłużej niż ostatni sezon „The Crown”.
W lutym, pełna noworocznego optymizmu, umówiłam się na cita telefónica z Haciendą. Nie żartuję – oddzwonili o czasie. Czyli mamy do czynienia z cudownym zjawiskiem administracyjnym, które występuje raz na 100 lat, podobnie jak śnieg w Sevilli. Miła pani poinformowała mnie, że wszystko gra. Dokumenty są, system działa, wniosek widnieje. Tylko że trzeba… czekać. Ale czekać na co? Na złożenie ofiary z jamón ibérico? Na znak z nieba? Księżyc w nowiu? Tego nie wiedzą nawet najstarsi urzędnicy.
Aż tu nagle, zupełnie przypadkiem, podczas składania zupełnie innego wniosku, otrzymałam odpowiedź jak z innej bajki: że moja deklaracja za 2023 była złożona nieprawidłowo i że nie przysługuje mi żaden zwrot.
Przyznam, że przez chwilę miałam ochotę wyjąć z szuflady notes i zacząć pisać list pożegnalny do mojej nadziei. Ale zanim zdążyłam pogrążyć się w urzędowym dramacie, skonsultowałam się z doradcą. I okazało się, że – uwaga – to wcale nie znaczy, że wszystko przepadło. Nie. Po prostu… ciągle czekają na potwierdzenie, że w tamtym czasie przebywałam w Hiszpanii. I nikt wcześniej nie raczył mi o tym wspomnieć.
Więc wysłałam. Potwierdzenie, zaświadczenie, zdjęcie lodówki z naklejką „Viva España” – wszystko, co mogło potwierdzić, że nie byłam w Polsce, tylko pod hiszpańskim niebem. I znów czekam. Może tym razem dostanę magiczne powiadomienie: „¡Lo tenemos!” albo bardziej realistyczne: „Zgubiło się, proszę wysłać jeszcze raz”.
Tymczasem prawo mówi jasno: jeśli Hacienda nie odda Ci Twoich pieniędzy na czas, to musi Ci jeszcze dopłacić odsetki za spóźnienie. Już wyobrażam sobie, jak któregoś pięknego dnia w skrzynce pocztowej znajdę elegancką kopertę z napisem „premia za cierpliwość” i zawrotne kilka eurocentów nagrody.
A może dostanę je w jakiejś wyjątkowej formie? Na przykład luzem wysypane do koperty, z odręcznym liścikiem „Gracias por tu paciencia”.
W skrócie: przygotuj się na powtórki, błędy systemowe, sprzeczne komunikaty i fakt, że wszystko działa, ale w tempie sjesty po paelli. Jeśli jesteś fanem checklist i Exceli, uzbrój się w cierpliwość. A jeśli liczysz na szybki zwrot, lepiej licz na słoneczną pogodę. To pewniejsze.
Złóż deklarację (Operación Renta) – zazwyczaj od kwietnia do czerwca.
Sprawdź dwa razy, czy wszystko się zgadza.
Przygotuj się na prośby o dodatkowe dokumenty.
Jeśli nie dostaniesz zwrotu na czas, przysługują Ci odsetki.
Nie licz na logikę. Licz na cierpliwość.
A teraz wybaczcie – idę rozliczać 2024. Bo skoro jeszcze nie odzyskałam pieniędzy z 2023, to najwyższy czas zamieszać w urzędowym kotle jeszcze raz.
Nos vemos – i niech Hacienda będzie łaskawa dla Waszych portfeli!
W erze Apple Pay, BLIK-a, zegarków, które same płacą za kawę, i ludzi, którzy nie widzieli gotówki od czasów szkolnych sklepików, Hiszpania potrafi zafundować solidny reality check. Bo choć z zewnątrz wygląda jak technologicznie rozwinięty kraj Europy Zachodniej, to wystarczy zejść z turystycznego szlaku i… nagle wracasz do czasów, gdy portfel pełen drobnych był Twoim największym skarbem.
Wyobraź sobie typowy polski obiad: ziemniaki, kotlet, a obok pełna miska surówki – czy to z kapusty, czy z marchewki z jabłkiem, a może z ogórków kiszonych. Teraz pomyśl, że przenosisz się do słonecznej Hiszpanii i… surówka znika z talerza jak sen na jawie. Bo tutaj warzywa nie są częścią obiadu. One są wspomnieniem.
Kiedy myślisz o przeprowadzce do Hiszpanii, przed oczami masz słońce, sangrię, tapas i ludzi, którzy rozmawiają z prędkością światła. Ale jest coś, na co absolutnie nikt Cię nie przygotowuje. Nie szkoły językowe. Nie przewodniki. Nawet nie Google. I tym czymś są… hiszpańskie drzwi.